Sint-Niklaas in cijfers

Sint-Niklaas is een stad van ongeveer 80.120 inwoners, gespreid over vier deelgemeenten: hoofdgemeente Sint-Niklaas en deelgemeenten Belsele, Nieuwkerken en Sinaai. Met een bevolkingsdichtheid van 952 inwoners/km² en onder meer omwille van haar regionale functie voor het Waasland, wordt Sint-Niklaas ingedeeld in de cluster van ‘grote en regionale steden’. Dit is een cluster van 13 Vlaamse steden waartoe ook Aalst en Gent behoren.

Door het socio-economisch profiel van Sint-Niklaas te schetsen, geven we meteen een beeld van de ‘klanten’ van lokale handel en horeca: eigen bevolking, werkenden, scholieren en leerlingen. Ook de inwoners uit de buurgemeenten vormen potentiële klanten voor de lokale economie.

Op de hoogte blijven van het socio-economisch profiel van onze stad kan interessant zijn voor jouw zaak. Om jouw nieuwsgierigheid te voeden, kan je tal van parameters raadplegen via Sint-Niklaas in cijfers. Wil je graag ook vergelijken met andere steden en de provincie Oost-Vlaanderen in het algemeen? Snuister dan even rond op Provincie in cijfers.

Hier vind je meer informatie over het bevolkingsaantal, de bevolkingsaangroei en bevolkingsprognose in Sint-Niklaas.

In 2021 is de kaap van 80.000 inwoners overschreden. Volgens het Rijksregister telt Sint-Niklaas per 1 januari 2021 80.117 inwoners.

Met een bevolkingsdichtheid van 952 inwoners per km², neemt Sint-Niklaas in de rangschikking naar bevolkingsconcentratie de vijfde positie van de 60 Oost-Vlaamse gemeenten in (na Gent, Denderleeuw, Aalst en Zelzate). Op deelgemeente- en vooral op wijkniveau zijn er weliswaar grote verschillen.

Wat de verdeling naar leeftijd betreft, is het aandeel jongeren (tot 18 jaar) in de totale bevolking relatief hoger in Sint-Niklaas dan in Oost-Vlaanderen, met respectievelijk 21,9% en 19,4%. Het aandeel vrouwen bedraagt 50,8% in Sint-Niklaas (ter vergelijking: 50,6% in Oost-Vlaanderen).

Het aantal inwoners schommelt jaarlijks. De bevolking van Sint-Niklaas neemt gestaag toe. De laatste 10 jaren met zelfs 9,3%. Een toename die sterker is dan in de provincie Oost-Vlaanderen (+5,2%).

De aangroei van de bevolking in Sint-Niklaas is ingegeven door zowel een natuurlijke aangroei (meer geboorten dan sterften) als door positieve verhuisbewegingen (meer inwijkingen dan uitwijkingen).

De bevolkingstoename zet zich verder door. Tegen 2040 zou Sint-Niklaas ruim 90.000 inwoners tellen en tegen 2030 zelfs 85.000 inwoners.

Het aantal kinderen en het aantal 65-plussers zou in de toekomst  (de prognose loopt tot 2050) het sterkste stijgen. Dit betekent dat de 18-64-jarigen, die nu in verhouding tot bijvoorbeeld Oost-Vlaanderen nu reeds minder vertegenwoordigd zijn, nog verder zullen dalen in percentage van het aantal inwoners.

Opgelet: hoe verder we in de toekomst kijken, hoe minder nauwkeuriger deze prognoses zijn.

De fiscale gegevens geven een beeld van het inkomen dat gezinnen ter beschikking hebben. Het gaat hier om de inkomens die worden doorgegeven aan de fiscus; zo ontbreken vaak de inkomsten uit bijvoorbeeld beleggingen en spaarboekjes.

Het mediaan netto belastbaar inkomen per aangifte bedraagt 25.155 EUR in 2018. Dit is 6,4% lager dan het mediaan inkomen opgetekend in Oost-Vlaanderen. Het percentage aangiften van 20.000 EUR of minder ligt 2,7%-punt hoger in Sint-Niklaas dan in Oost-Vlaanderen.

Naast de eigen inwoners en de bevolking uit de buurgemeenten, zijn ook de werkenden potentiële klanten voor de handel en horeca in Sint-Niklaas. 

De volgende tabel geeft een gedetailleerd overzicht van de werkgelegenheid in Sint-Niklaas en hoe detailhandel en horeca zich verhouden. In het grijs zijn aangeduid die branches die rechtstreeks worden toegerekend tot detailhandel en horeca. Detailhandel en horeca samen staan in voor 13,5% van de werkgelegenheid in Sint-Niklaas.

Er worden namelijk 4.880 personen tewerkgesteld in de detailhandel- en horecasector: 3.430 personen zijn werkzaam in een winkel, als zelfstandige uitbater of in dienstverband. 1.450 personen werken er in de horecasector. De werkgelegenheid in de horeca wordt in Sint-Niklaas grotendeels gerealiseerd in restaurants, catering en drinkgelegenheden (minder in logement).

De beste grafieken en cijfers over werkloosheid in onze stad, kan je vinden via Arvastat.
Arvastad is een zeer uitgebreide toepassing van de VDAB waarmee je snel en eenvoudig statistieken over de werkloosheid en de vacatures in Vlaanderen kan raadplegen. De toepassing biedt een uitgebreide keuze aan grafisch geïllustreerde basisstatistieken, maar laat ook toe om zelf zeer gedetailleerde tabellen en tijdreeksen samen te stellen. Alle gegevens zijn beschikbaar tot op gemeentelijk niveau en worden maandelijks geactualiseerd. Voor sommige gemeenten zijn de werkloosheidsgegevens ook op wijkniveau raadpleegbaar. Je kan de gegevens ook bewaren of bewerken in PDF- of Excel-formaat. 

De arbeidspendel refereert naar de loontrekkende werkgelegenheid (15-64 jaar). Het cijfer registreert met andere woorden:

1. het aantal loon- en weddetrekkenden dat in Sint-Niklaas woont én werkt (geen pendel),
2. het aantal werkenden in Sint-Niklaas dat van buiten de stad komt (ingaande pendel) en
3. het aantal werkende Sint-Niklazenaren dat een job buiten de stad heeft (uitgaande pendel).

Dit positieve pendelsaldo was het hoogst in 2019 en neemt af tot in 2015. Dit omdat de inkomende arbeidspendel daalt, terwijl de uitgaande pendel toeneemt. De voorbije jaren nemen zowel de inkomende als uitgaande arbeidspendel toe. Omdat in 2019 de uitgaande pendel sterker is toegenomen dan de ingaande arbeidspendel, daalt het positieve pendelsaldo in absolute aantallen. Deze cijfers worden bevestigd door de hogere jobratio (78,8%).

De inkomende arbeidspendel in Sint-Niklaas komt voornamelijk uit omliggende steden en gemeenten. De percentages slaan op het aandeel van de loontrekkenden werkend in Sint-Niklaas dat in een andere gemeente woont én de loontrekkenden die in Sint-Niklaas wonen en werken (geen pendel). Alleen de percentages ≥ 3% zijn vermeld.

De grootste inkomende pendelbeweging wordt teweeggebracht door de eigen inwoners die er ook werken (37,2%): 11.070 personen. Vervolgens, van de 29.735 loontrekkenden die werken in Sint-Niklaas komt: 6,6% uit Temse; 6,0% uit Beveren; 5,3% uit Sint-Gillis-Waas; 4,6% uit Hamme; 4,6% uit Stekene; 4,5% uit Lokeren; 3,3%; uit Antwerpen-stad.

Omgekeerd, wat de uitgaande arbeidspendel betreft, werken de inwoners van Sint-Niklaas voornamelijk in de eigen stad. Van de 21.170 loontrekkenden die wonen in Sint-Niklaas, is er namelijk 40,7% afkomstig van Sint-Niklaas.

Voor de vervolgreeks slaan de percentages op het aandeel van de loontrekkenden wonend in Sint-Niklaas dat in een andere gemeente werkt én de loontrekkenden die in Sint-Niklaas wonen en werken (geen pendel). Alleen de percentages ≥ 3% zijn hieronder vermeld. Van de 21.170 loontrekkenden die wonen in Sint-Niklaas gaan er: 10,7% naar Antwerpen-stad werken; 6,3% naar Beveren; 6,1 % naar Gent; 6,0% naar Temse en 4,0% naar Lokeren.

Als centrumstad heeft Sint-Niklaas een zeer groot (en divers) aanbod, maar is er een duidelijke negatieve evolutie. De afgelopen 10 jaar is het aantal panden afgenomen en deze afname is eerder stabiel doorgeen de tijd.

De afname van het aantal panden is conform de Vlaamse trend. In het Vlaamse winkellandschap is er een duidelijke daling van het totaal aantal panden en is er (overwegend) een stijging in de winkelvloeroppervlakte. De voorbije 10 jaar heeft de markt vooral een schaalvergroting nagestreefd en zijn het voornamelijk kleine (tot zeer kleine) handelspanden die verdwijnen en/of hun commerciële functie verliezen.

Net zoals in heel Vlaanderen is de leegstand toegenomen, maar voor Sint-Niklaas is dit in zeer beperkte mate gebeurd. In zulke mate zelfs dat het aantal leegstaande panden quasi stabiel is gebleven ten opzichte van 2011.

Naast de evolutie van het aantal leegstaande panden is er ook de evolutie van het leegstandspercentage. Dit cijfer neemt licht toe en dit omwille van de afname van het totaal aantal panden. Deze afname in combinatie met een stabiel aantal leegstaande panden zorgt ervoor dat deze laatste een groter aandeel (of %) opnemen.

Er worden 4 soorten leegstand onderscheiden:

1. Verbouwing: panden die leegstaan omwille van verbouwing;
2. Aanvang/frictieleegstand: panden die minder dan 1 jaar leegstaan;
3. Langdurige leegstand: panden die tussen 1 jaar en 3 jaar leegstaan;
4. Structurele leegstand: panden die langer dan 3 jaar leegstaan.

In Sint-Niklaas is de balans eerder positief. Meer dan 50% van de panden staan minder dan een jaar leeg (of zijn in verbouwing). De andere twee categorieën komen in beperktere mate voor.

Conform het imago en de schaal van een centrumstad is het commercieel ruimtebeslag zeer hoog. de evolutie van dit cijfer is echter grillig. Tussen 2011-2017 is er een duidelijke (jaarlijkse) stijging die vanaf 2017 overgaat in een jaarlijkse daling. Daardoor breekt Sint-Niklaas met de Vlaamse trend van toenemende WVO.

Het ruimtebeslag van de leegstaande panden is de afgelopen 10 jaar gedaald in Sint-Niklaas. Gepaard met het stabiele aantal leegstaande panden kan hieruit afgeleid worden dat het vooral kleine (tot zeer kleine) panden zijn (<100m²) die leeg komen te staan. Deze trend is niet alleen waar te nemen in Sint-Niklaas maar over heel Vlaanderen.

Sint-Niklaas is bij de kleinere centrumsteden, wanneer het gaat over het aantal panden. Maar de stad volgt wel de algemene trend van een afnemend aantal handelspanden. Een groter of kleiner aantal handelspanden is per definitie niet negatief noch positief.

Het leegstandspercentage heeft voor Sint-Niklaas sinds 2011 hoog gelegen maar is zeer stabiel gebleven. De percentages van de andere steden stijgen op 10 jaar tijd enorm (tot soms een verviervoudiging). De trend van toenemende leegstand is duidelijk af te lezen uit de benchmark, maar de cijfers duiden ook de impact van het beleid in Sint-Niklaas aan. Het percentage is (min of meer) onder controle waardoor de leegstand enigszins ingedijkt kan worden.

Waar Sint-Niklaas onderaan de benchmark zat qua aantal panden, zit de stad bovenaan als we het commercieel ruimtebeslag vergelijken. Hoofdzakelijk lokale factoren maken het verschil. Zo heeft Sint-Niklaas een groot aantal handelszaken die groter dan 1.000m² zijn en beschikt de stad ook over het Waasland Shopping Center. De aanwezigheid van dergelijke retailvoorzieningen maken logischerwijze een belangrijk verschil tussen de steden.

Hier vind je in een vogelvlucht de belangrijkste cijfers voor de 4 kernen (stadscentrum, Belsele, Nieuwkerken en Sinaai) terug.

Het meerdaags verblijfstoerisme in Sint-Niklaas zit sterk in de lift. Tussen 2015 en 2019 steeg het aantal overnachtingen met 37%. De sterke dip in 2020 laten we hier even buiten beschouwing omwille van de uitzonderlijke omstandigheden. Toch behaalde Sint-Niklaas in 2020 51.369 overnachtingen. Met dit aantal moet Sint-Niklaas in de provincie Oost-Vlaanderen enkel Gent laten voorgaan (501.209 overnachtingen).

De Stadsmonitor is een officiële publicatie van de Vlaamse Overheid. De Stadsmonitor bestaat uit een set van een 200-tal indicatoren die:

• De leefkwaliteit van de centrumsteden in kaart brengen;
• Aangeven hoe duurzaam de ontwikkeling van de centrumsteden is;
• De gezins- en kindvriendelijkheid van de centrumsteden in kaart brengt.

De centrumsteden waarmee Sint-Niklaas vergeleken wordt, zijn Aalst, Antwerpen, Brugge, Brussel, Genk, Gent, Hasselt, Kortrijk, Leuven, Mechelen, Oostende, Roeselare, en Turnhout.

In het evolutierapport cultuur en vrije tijd zijn er enkele interessante parameters voor jou als ondernemer:

• nr. 21 | Bezoek restaurant, brasserie, eetcafé
• nr. 22 | Tevredenheid uitgaansgelegenheden, restaurants en eetcafés
• nr. 23 | Winkelaanbod
• nr. 24 | Winkelen in de stad
• nr. 25 | Voldoende winkelvoorzieningen in de buurt
• nr. 26 | Tevredenheid over shopping- en winkelvoorzieningen
• nr. 27 | Verblijfstoerisme: overnachtingen en capaciteit

Ook in het evolutierapport mobiliteit zijn er enkele interessante parameters voor jou als ondernemer:

• nr. 11 | Duurzaam verplaatsingsgedrag korte afstanden
• nr. 12 | Fietsvriendelijk karakter van de buurt
• nr. 14 | Bereikbaarheid van het centrum van de stad met de fiets en het openbaar vervoer